In de Utrechtse avondspits stond ik met een drom fietsers te wachten bij een verkeerslicht. Toen het licht groen was en ik net weggefietste hoorde ik achter me een hoop kabaal. Een paar fietsers hadden elkaar geraakt en daarbij was een vrouw ten val gekomen. Ze lag midden op het drukke kruispunt onder haar fiets. Als omstanders probeerden we haar te helpen om op een veilige plek te komen. Maar daar had ze absoluut geen boodschap aan…: “Het is jouw schuld! Jij duwde mij expres!”, riep ze naar de jongen die naast haar gefietst had. De jongen stond er bedremmeld bij met in zijn hand de gevallen tas van de vrouw, klaar om die aan haar terug te geven. Nog los van de vele getuigen die geen duw gezien hadden, was het ook niet erg aannemelijk dat de wildvreemde jongen haar expres ten val had gebracht. Wat zou dat hem opleveren, behalve een hoop gedoe? Het kostte flink wat moeite om de vrouw zodanig te kalmeren dat ze door de chaos op het verkeerspunt heen, veilig naar de stoep gebracht kon worden.
Ik verbaasde me erover dat de vrouw, in plaats van zich bezig te houden met het oplossen van de situatie (zo snel mogelijk wegkomen van het gevaarlijke kruispunt!), het belangrijker vond om een schuldige aan te wijzen. Dat is toch zinloos? En hoe aannemelijk is het nou dat er een duidelijke schuldige is? Maar even later besefte ik dat iemand anders de schuld geven nu eenmaal is wat we vaak doen als we pijn hebben of gekwetst zijn. Je richt de aandacht op de ander als afleiding van je eigen vervelende gevoel. Dat het daar niet beter van wordt weten we eigenlijk ook wel.
Tja, wat zou het toch een hoop ruzie en ellende schelen als we beseften dat er meestal niet één schuldige aan te wijzen is…